Interwałem w muzyce nazywamy odległość pomiędzy dwoma dźwiękami. Jeśli dźwięki te brzmią równocześnie to mówimy o interwale harmonicznym, a jeśli następują jeden po drugi to mówimy o interwale melodycznym.
Nazwa interwału składa się z dwóch części, np. "tercja wielka", czy "kwinta czysta". Pierwszy człon określa ilość stopni, drugi człon precyzuje rozmiar interwału wskazując dokładną liczbę półtonów. Nazwa "tercja wielka" mówi, że interwał ten ma trzy stopnie (tercja) i cztery półtony (wielka)
Ogólną nazwę interwału określamy licząc stopnie (pola i linie) na pięciolinii, ignorując znaki chromatyczne. Tak więc, jeśli interwał powstaje między dźwiękami e i g#, to znaczy że ma trzy stopnie (e,f, g) i nazywa się tercją.
Rozmiar interwału wskazuje dokładną liczbę półtonów. Unisony, kwarty, kwinty i oktawy mogą być zmniejszone, czyste lub zwiększone. Sekundy, tercje, seksty i septymy mogą być małe, wielkie, zmniejszone, lub zwiększone. Interwał mały jest o jeden półton mniejszy od wielkiego. Interwał zmniejszony jest o jeden półton mniejszy od czystego, lub małego, zaś interwał zwiększony o jeden półton większy od czystego, lub wielkiego.
Rozmiar interwału zmieniają znaki chromatyczne. Interwał zwiększy się o półton, jeśli do górnej nuty dodamy krzyżyk, lub do dolnej nuty dodamy bemol. Interwał zmniejszy się o półton, jeśli do górnej nuty dodamy bemol, lub do dolnej nuty dodamy krzyżyk. Więcej szczegółów o określaniu interwałów znajduje się w nastepnym rozdziale.
Sekundy łatwo rozpoznać, gdyż dwie nuty znajdują się w bezpośrednim sąsiędztwie na pięciolinii. Jedna z nut leży na polu, druga zaś na linii powyżej, lub poniżej. Mała sekunda ma tylko jeden półton (półton to odległość pomiędzy dwoma najbliższymi klawiszami na klawiaturze, lub progami na gitarze). Wielka sekunda ma dwa półtony i nazywana jest całym tonem.
Aby nauczyć się rozpoznawać sekundy, najpierw naucz się jakie sekundy leżą pomiedzy dźwiękami diatonicznymi (tzn. bez znaków chromatycznych). Tak jak to pokazuje Rysunek 3.1, sekundy małe leżą tylko między dźwiękami e-f i h-c. Pozostałe sekundy są wielkie. Możesz sprawdzić to co pokazuje Rysunek 3.1, patrząc na klawiaturę fortepianu. Zobaczysz, że pomiędzy dźwiękami e-f i h-c nie ma czarnych klawiszy.
Jeśli dźwięki tworzące sekundę zawierają znaki chromatyczne, to będziemy musieli sprawdzić w jaki sposób zmieniają one rozmiar interwału. Spróbujmy rozpoznać kilka!
Usuwamy znak chromatyczny Rysunek 3.2 i widzimy że odległość f-g to wielka sekunda. Kiedy dodamy bemol do górnego dźwięku interwał ten zmniejszy się o półton, więc otrzymujemy sekundę małą.
Usuwamy znaki chromatyczne i widzimy, że odległość a-h to sekunda wielka. Pamiętamy Rysunek 3.1, prawda? Skoro obydwa dźwięki (zarówno górny i dolny) są obniżone o półton, to rozmiar interwału nie zmienia się: as-b to interwał sekundy wielkiej, tak samo jak a-h.
Usuwamy znaki chromatyczne i widzimy, że odległość e-f to sekunda mała. Kiedy dodamy bemol do dolnej nuty, interwał stanie się o półtonu większy, czyli będzie sekundą wielką. Kiedy zaś dodamy krzyżyk do górnej nuty, interwał znowu zwiększy się o kolejne półtonu, stając się sekundą zwiększoną.
Tercja to odległość trzech stopni. Tercja mała składa się z sekundy małej i sekundy wielkiej, czyli trzech półtonów. Tercja wielka to dwa całe tony, czyli cztery półtony. Rysunek 3.5 pokazuje tercje między dźwiękami diatonicznymi. Powinieneś/aś zapamiętać tercje wielkie, c-e, f-a, g-h. Dzięki temu wiesz, że cztery pozotałe tercje są małe (d-f, e-g, a-c, h-d).
Następnie sprawdzasz znaki chromatyczne, aby czy zmieniają one rozmiar interwału. Robi się to dokładnie w taki sam sposób, jak w przypadku sekund.
Kwarta czysta to 2½ stopnia, lub dwie wielkie sekundy i jedna mała. Rysunek 3.6 pokazuje wszystkie kwarty pomiędzy dźwiękami diatonicznymi. Powinieneś/aś zapamiętać, że kwarta f-h jest kwartą zwiększoną, a pozostałych sześć to kwarty czyste.
Kwinta czysta to 3½ stopnia lub trzy sekundy wielkie i jedna mała. Rysunek 3.7 pokazuje wszystkie kwinty pomiędzy dźwiękami naturalnymi. Powinieneś/aś zapamiętać, że wszystkie te interwały są czyste, za wyjątkiem kwinty h-f, która jest zmniejszona.
Jeśli dźwięki tworzące dany interwał mają znaki chromatyczne, to musimy sprawdzić w jaki sposób zmieniają one rozmiar interwału. Kwinta zmniejszona jest o półton mniejsza od kwinty czystej, a kwinta zwiększona o półton większa. Poniżej znajduje się kilka przykładów:
Pamiętamy Rysunek 3.7, który pokazuje że interwał h-f to kwinta zmniejszona. Rysunek 3.8 pokazuje, żę niższy dźwięk jest poprzedzony bemolem, który zwiększa interwał o jeden półton, zmieniając go z kwinty zmniejszonej na kwintę czystą.
Rysunek 3.7 pokazuje że interwał e-h jest kwintą czystą. Rysunek 3.9 pokazuje, że przed e stoi bemol, który powoduje zwiększenie interwału. Nuta h jest jednak poprzedzona przez podwójny bemol, który zmniejsza interwał o dwa półtony, zamieniając go na kwintę zmniejszoną.
Seksty najłatwiej rozpoznać dzięki przewrotom interwałów i rozpoznawaniu tercji. Robi się to wg następujących reguł:
Jeśli tercja jest zmniejszona, to seksta jest zwiększona
Jeśli tercja jest mała, to seksta jest wielka
Jeśli tercja jest wielka, to seksta jest mała
Jeśli tercja jest zwiększona, to seksta jest zmniejszona
Jeśli przewroty interwałów sprawiają ci kłopot, to możesz zapamiętać, że interwały e-c, a-f i h-g są sekstami małymi. Pozostałe cztery są wielkie. Później sprawdzamy znaki chromatyczne, aby sprawdzić czy zmieniają one rozmiar interwału. Robimy to w taki sam sposób jak w przypadku sekund.
Septymy rozpoznajemy w dokładnie taki sam sposób, jak seksty. Kiedy zrobisz przewrót septymy, uzyskać sekundę.
Jeśli przewroty sprawiają ci kłopot, to możesz zapamiętać że interwały c-h i f-e są wielkie. Pozostałych sześć septym jest małych. Później sprawdzasz znaki chromatyczne, aby sprawdzić czy zmieniają one rozmiar interwału. Robimy to dokładnie tak sama, jak w przypadku sekund.
